آموزش توالت رفتن به کودک 2 – 3 – 4 ساله برای برخی خانواده امکان دارد به یک چالش خسته کننده تبدیل شده باشد. درواقع یکی از مراحل طبیعی که هر خانواده ای بعد از بچه دار شدن باید پشت سر بگذارد، توالت رفتن کودک خردسال شان است.
نکات ضروری و 6 مرحله بی نظیر
نویسنده: دکتر رضا ریحانی | درمانگر مجاز ICEEFT کانادا
18 ماهگی
سن ذقیقی برای این موضوع نمی توان پیشنهاد کرد. هر کودکی منحصر به فرد است و باید همیشه به این نکته توجه داشته باشیم. با این حال، زمانی توالت رفتن را به فرزندتان آموزش دهید که مطمین هستید او آمادگی لازم برای این کار را دارد. اگر ارتباط سیستم عصبی با دستگاه دفع کودک به تکامل رسیده باشد، بهترین زمان برای آموزش توالت رفتن به کودکان است. در صورت کامل بودن این ارتباط، کودک شما را از دسشویی داشتن ( ادرار یا مدفوع) آگاه می کند.
با اینکه خیلی از والدین معتقد هستند که آموزش زودهنگام می تواند منجر به مشکلات رفتاری و یا شخصیتی در کودکان شود، باید بگوییم که این عقیده به لحاظ علمی اعتبار ندارد. بهترین سن برای آموزش توالت رفتن 18 ماهگی است. اما اگر فرزند شما هنوز نسبت به پر شدن مثانه و روده آگاهی چندانی ندارد و مهارت های حرکتی لازم برای بالا و پایین کشیدن شلوار و تمیز کردن خود را ندارد، بهتر است آموزش را به بعد از 18 ماهگی موکول کنید.
کودکانی که تا قبل از 2 سالگی اصول دسشویی رفتن را آموزش نمی بینند امکان دارد تا 3 سالگی نتوانند به این مهارت دست یابند. لازم است بدانید تحقیقات نشان می دهند آموزش زودهنگام توالت رفتن به کودکان با کاهش خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار در بزرگسالی همراه است.
6 نکته مهم برای آموزش توالت رفتن
ممکن است فرزندتان سه ساله باشد و هنوز نیازمند آموزش توالت رفتن باشد. ایرادی ندارد. می توانید از مراحلی که در ادامه مطرح می کنیم کمک بگیرید. با این حال، قبل از آموزش صحیح توالت رفتن به کودک تان لازم است بدانید:
گفتن جملاتی نظیر « خونه همیشه بوی بد میده»، « تو از هانیه بزرگتری اما بلد نیستی خودتو کثیف نکنی» و « بخاطر تو هیچ جا نمیتونیم بریم» هیچ کمکی به فرآیند آموزش و یادگیری نخواهد کرد. جز اینکه کودک شما احساس بدتری نسبت به خود پیدا می کند.
این یک مرحله جدید برای خانواده شماست. درست مثل زمانی که برای اولین بار کودک تان را به مهد کودک می برید. پس بهتر است به موضوع و چالش های دسشویی رفتن فرزندتان به عنوان یک مرحله جدید نگاه کنید که برای خانواده شما در حال رخ دادن است، نه اینکه تقصیر فرزندتان باشد.
هیجانات خود را کنترل کنید. سعی کنید در مسیر آموزش توالت رفتن به کودک بی طرف و خنثی بمانید. هنگامی که فرزندتان مدفوع می کند بیش از حد هیجان زده نشوید و در صورتی که نمی تواند از عهده این کار برآید بیش از حد ناراحت نشوید. اگر فرزندتان نمی تواند مدفوع کند، بگویید:« باشه، دفعه بعد دوباره امتحان می کنیم.».
قبل از شروع آموزش توالت رفتن به فرزندتان بهتر است یک جایزه کوچک مانند استیکرهایی که دوست دارد، مشخص کنید. در مورد تعیین این جایزه کوچک با فرزندتان مشورت کنید. در این صورت، انگیزه و تعهد او برای یادگیری بیشتر خواهد شد.
اجازه دهید در ابتدا، فرزندتان مراحل گفته شده را با پوشک انجام دهد. برای اینکه محیط دسشویی و یا حمام امن و لذتبخش باشد، از اسباب بازی های لازم استفاده کنید.
فقط زمانی می توانید به مرحله بعدی آموزش توالت رفتن وارد شوید که ببینید فرزندتان با مرحله فعلی کاملا راحت است و به خوبی می تواند آن را اجرا کند. صبوری، عشق و همراهی شما در این مسیر می تواند طی کردن این مرحله از زندگی خانوادگی را لذتبخش تر کند.
این روش را می توانید از زمانی که فرزندتان 18 ماهه است نیز استفاده کنید. زمانی که هنوز فرزندتان را از پوشک نگرفته اید. مراحل زیر را به ترتیب اجرا کنید و از نتیجه آن شگفت زده شوید.
در گام اول، فضای فیزیکی که کودکتان می تواند در آنجا دسشویی کند را به او نشان دهید. اطمینان حاصل کنید که محلی که مشخص می شود و یا مسیر رسیدن به آن محل برای کودک ترسناک نباشد. هر وقت کودک توانست در همان فضا ( هر جایی از دسشویی) مدفوع کند، جایزه ای که با او تعیین کرده اید را بدهید. اما هر بار که کودک نتوانست مدفوع کند، بگویید:« باشه عزیزم، دفعه بعد دوباره امتحان می کنیم.».
زمانی که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون ترس و اضطراب انجام دهد، به مرحله بعدی بروید.
اگر فرزندتان از مدفوع می ترسد، میتوانید قصه غار عجیب را بخوانید.
کودک با پوشک در این مرحله باید ترغیب شود تا نزدیک به توالت و یا صندلی مخصوص خود مدفوع کند. مهم نیست که نشسته این کار را می کند و یا ایستاده. آنچه که اهمیت دارد مدفوع کردن در نزدیکی توالت و یا صندلی مخصوصش است. در صورتی که فرزندتان مدفوع کرد، فورا جایزه و پاداش کوچکی که قبلا وعده داده بودید را تقدیم کنید.
زمانی که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون ترس و اضطراب انجام دهد، به مرحله بعدی بروید.
کودک در حالی که پوشک دارد، باید روی توالت و یا صندلی مخصوصش بایستد یا بنشیند و مدفوع کند. اگر فرزندتان مدفوع کرد، فورا جایزه اش را بدهید. زمانی که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون ترس و اضطراب انجام دهد، به مرحله بعدی بروید.
کودک با پوشک روی درب توالت می نشیند تا مدفوع کند. اگر کودک موفق شد مدفوع کند، بی هیچ تردیدی به او جایزه تعیین شده را بدهید. هر وقت که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون هیچ اضطراب و یا ترسی انجام دهد به مرحله بعدی بروید.
کودک در حالی که پوشک دارد روی لبه توالت و یا صندلی مخصوصش می نشیند تا مدفوع کند. اگر فرزندتان مدفوع کرد، فورا جایزه اش را بدهید. زمانی که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون ترس و اضطراب انجام دهد، به مرحله بعدی بروید.
کودک خود را بدون پوشک روی توالت و یا صندلی مخصوص دسشویی اش بنشانید تا مدفوع در توالت بیفتد. در این حالت، برای راحتی فرزندتان کنارش باشید و پهلوهای او را بگیرید. هر وقت که کودک بتواند به طور مداوم برای چند روز، یا یک هفته و یا بیشتر از یک هفته این مرحله را بدون هیچ اضطراب و یا ترسی انجام دهد به مرحله بعدی بروید.
فراموش نکنید که مهم ترین نکته در این مسیر این است که خنثی و بی طرف بمانید.
اگر فرزندتان از مدفوع می ترسد، می توانید از مقاله « درمان ترس از مدفوع کودکان 3 – 4 – 5 ساله » کمک بگیرید و این ترس را حل و فصل کنید.
عالی بود ممنون🙏🌹
سپاس از حضور گرمتون
من بیشتر مطالب سایتتون رو خوندم.واقعا عالی و کامل.مرسی از زحمات شما
مرسی عزیز همراه
سلام پسرم ۳ سال و ۸ ماهشه موقعی که یک سال و ده ماه داشت دستشویی رفتن رو یاد گرفت و میگفت پی پی دارم ولی الان نزدیک شش ماهه اصلا نمیگه منم میپرسم میگه نه ولی یه دفه تو شلوارش پی پی میکنه و درمیاره و میره دستشویی روزی دو سه بار خوشو کثیف میکنه دیگه از شلوار شستن خسته شدم راهنمایی کنید لطفاً من باید چیکار کنم؟!
سلام. وقت بخیر
یه نکته رو همیشه در هر مسالهای در نظر داشته باشید: “رشد به معنای دو قدم جلو و یک قدم به عقب است!”. پس باید بتونیم وقتی فرزندمون یک قدم به عقب برمیداره با حساسیت پاسخ ندیم. مثلا سرزنش نکنیم، دعوا نکنیم، حتی خشممون رو چه به صورت کلامی یا غیرکلامی نشون ندیم. اگه خیلی وقته که این رفتار ادامهداره ببینید فرزندتون دنبال چی میگرده. چون به نظر این نوع رفتارش غیرارادی نیست. باید زمینه ارتباطی و خلق و خوی فرزندتون بررسی بشه تا بتونیم به راهکار درستی برسیم. اما راهکار عمومی، حساسیت نشون ندادن و در عین حال توجه مثبت به رفتارهای مثبت فرزندمون هستش.