11 بازی جذاب برای آموزش خودتنظیمی کودکان
خودتنظیمی مولفه ای است که تعیین میکند یک فرد در یک موقعیت هیجانی چگونه رفتار میکند. آموزش خودتنظیمی در کودکان یکی از مهم ترین وظایف والدین در عصر حاضر است. افرادی که از همان دوران کودکی آموزش های لازم در زمینه خودتنظیمی را دیده اند، مهارت بالایی در تصمیم گیری و رفتارهای متناسب با موقعیت دارند.
نویسنده: دکتر رضا ریحانی | درمانگر مجاز آیسفت کانادا
خودتنظیمی فرآیندی است که مغز شما آن را از همان دوران کودکی تا همین الان آموخته است. در واقع خودتنظیمی به ما نشان میدهد که وقتی با یک اتفاق ناخوشایند روبرو میشویم که احساسات شدیدی در ما شکل میدهد، مغز ما چگونه با آن کنار می آید. به طور مثال، وقتی کودک شما از دوستش عصبانی است، به جای تلافی کردن و یا پرخاشگری میتواند چند نفس عمیق بکشد و خود را آرام کند، و سپس رفتار مناسبی نشان دهد، میتوانیم بگوییم مهارت خودتنظیمی بالایی دارد.
مهارت خودتنظیمی همانگونه که از اسم آن مشخص است، یک « مهارت » است. بنابراین برای شکل گیری و تقویت آن نیاز به زمان و تمرین و تکرار داریم.
میتوانید برای تقویت خودتنظیمی و خودکنترلی فرزند ۳ تا ۹ ساله خود، از قصه کودکانه جدید ما استفاده کنید.
روی یک میز به صورت دایره برچسب هایی از صورت های مختلف را بچسبانید. هر صورت باید یک احساس خاص را نشان دهد. در این بازی کودک یک بطری بر میدارد و همانند بازی جرات حقیقت آن را روی میز میچرخاند. سر بطری هر صورتی را نشان دهد، کودک باید نام احساس آن صورت را بگوید. سپس، همان احساس را با صورت خود نشان دهد.
پیشنهاد میکنیم از کودک بخواهید تا در مورد آنچه که موجب ایجاد آن احساس در او میشود صحبت کند. در نهایت، راجع به نحوه برخورد با آن احساس با کودک گفتگو کنید.
8 قصه فوق العاده اثربخش برای آموزش کنترل خشم به زبانی ساده به کودکان 3 و نیم تا 9 ساله. برای دانلود این مجموعه از قصه ها لطفا اینجا کلیک کنید.
بهترین بازی برای آموزش خودتنظیمی در کودکان
در بازی « مامان! ممکنه …؟» کودکان با اطاعت کردن از دستورهای مادر پایبندی به قوانین را می آموزند. همچنین، در این بازی کودکان یاد میگیرند که با ناامیدی روبرو شده و با آن کنار بیایند.
در این بازی یک نفر به عنوان « مامان » انتخاب میشود. مادر در انتهای زمین بازی می ایستد و سایر کودکان ( فرزندان) روی خط شروع به ترتیب می ایستند. سپس، مادر یکی از فرزندان خود ( به صورت تصادفی و یا نوبتی) را صدا میزند. فرزندی که فراخوانده میشود از مادر یک درخواست دارد. مثلا میگوید:« مامان! ممکنه سه قدم بیام جلو؟». مادر انتخاب میکند که به او بله یا نه بگوید. و یا میتواند خواسته دیگری از فرزند خود داشته باشد. مثلا میتواند بگوید:« سه قدم مثل قورباغه بپر جلو».
پاسخ هایی که مادر بازی به درخواست فرزندان میدهد، اختیاری است.
فرزندی که در ابتدای درخواستش عبارت « مامان! ممکنه …» نباشد، باید به خط شروع بازگردد. فرزندی که زودتر به خط پایان برسد، این بار نقش « مادر» را ایفا میکند.
در این بازی، یک نفر به عنوان پخش کننده آهنگ انتخاب میشود. وقتی آهنگ پخش میشود، افراد باید شروع به رقصیدن کنند. اما هر وقت آهنگ قطع شد، همه باید در همان حالتی که بوده اند بدون حرکت باقی بمانند. اگر فردی با قطع شدن آهنگ یخ نزند (بی حرکت نماند) از بازی حذف میشود.
اگر میخواهید بازی را کمی سخت تر کنید، برای میزان صدا نیز قوانین مشخص کنید. هروقت صدای آهنگ کم شد باید افراد با حالت آهسته به رقص خود ادامه دهند. اما با بیشتر شدن میزان صدای آهنگ باید با سرعت بیشتری برقصند.
اگر فکر میکنید عدم خودکنترلی فرزندتان به دلیل الگوگیری اشتباه از دوستان و همبازی هایش است، برای از بین بردن اینگونه تقلیدها لطفا اینجا ضربه بزنید.
در بازی آینه آینه، یک نفر به عنوان رهبر انتخاب میشود. بقیه افراد به صورت دایره ای در کنار هم مینشینند. رهبر تصمیم میگیرد که روبروی چه کسی بایستد. سپس، حرکات مختلف، احساسات متفاوت در صورت، و کلمه هایی را بیان میکند. فردی که روبروی رهبر است باید سعی کند از حرکات و گفتار رهبر تقلید کند. اگر موفق به انجام این کار نشود، از بازی حذف میشود.
برای تقویت مهارت تنظیم هیجانی و صبر کودکان، پیشنهاد میکنیم رهبر افراد مورد نظر را به صورت تصادفی انتخاب کند.
یک نفر به عنوان رهبر مشخص میشود. بقیه افراد دور رهبر مینشینند. همه افراد باید به آنچه که رهبر میگوید انجام دهند. به طور مثال، وقتی رهبر میگوید:« رهبر میگوید سر خود را لمس کنید»، همه افراد بازی باید این عمل را انجام دهند. نکته این است که اگر رهبر جمله دستوری خود را بدون « رهبر میگوید» عنوان کند، کسی نباید آن را عمل را انجام دهد. مثلا اگر رهبر بگوید:« سر خود را لمس کنید»، فردی که به این دستور عمل کند از بازی حذف میشود.
آخرین نفری که در این بازی میماند، برنده بازی است و برای دفعه بعد نقش «رهبر» را ایفا میکند.
در این بازی از کارت هایی که حاوی تصاویر و یا کلمات خاصی است استفاده میشود. یک نفر از بچه ها روبروی کودکان دیگر مینشیند. و یک کودک به عنوان « برچسب زن» کارت های بازی را در دست دارد. هر بار یک کارت را به پیشانی فرد موردنظر میچسباند. کودک باید سعی کند نام آن کلمه و یا تصویر را حدس بزند. برای حدس زدن میتواند سوالاتی را بپرسد و دوستانش با « بله » یا « خیر» به او کمک میکنند تا به تدریج کلمه را به درستی حدس بزند.
کودکی که کلمه را به درستی حدس میزند، حالا نقش برچسب زن را ایفا میکند.
بازی حدس بزن یک بازی جذاب برای تقویت خودتنظیمی کودکان است. چرا که بچه ها باید برای حدس زدن کلمه و یا تصویر صحیح باید صبوری کنند و همچنین سایر بچه ها نیز باید میل به گفتن پاسخ درست را کنترل کنند.
در بازی « پانتومیم احساسات» یک نفر روبروی سایر شرکت کنندگان می ایسند. سپس، سعی میکند با حالت بدنی و یا چهره احساس خاصی را نشان دهد. بازیکنی که نام آم احساس را به درستی حدس میزند، برنده میشود و احساس دیگری را اجرا میکند تا بقیه حدس بزنند.
اولین مرحله برای تنظیم هیجانی شناختن درست هیجان است. این بازی به بچه ها کمک میکند تا احساسات مختلف را به درستی نامگذاری کرده و احساسات دیگران را به درستی تشخیص دهند.
بازی نشاط آور برای آموزش خودتنظیمی هیجانی
این بازی برای کودکان نوپا بسیار مناسب است. یک حباب ساز بردارید و چندین حباب بسازید. کودکان میتوانند در مرحله اول حباب ها را بترکانند، فوت کنند و یا دنبال آنها بروند. در مرحله دوم، حباب ها را تولید کنید. اما بچه ها در این مرحله باید میل خود برای به دنبال کردن حباب ها، و یا ترکاندن آنها را کنترل کنند.
در این بازی از طریق فوت کردن حباب ها تمرین های تنفسی نیز انجام میشود. برای دیدن برخی تکنیک های تنفسی لطفا اینجا ضربه بزنید.
در بازی چراغ سبز، چراغ قرمز کودکان برای برنده شدن باید ابتدا خوب گوش کنند و سپس خوب دستورالعمل ها را اجرا کنند. و از این طریق خودتنظیمی آنها بدون آنکه متوجه شوند تقویت میشود.
در این بازی یک نفر به عنوان «پلس راهنمایی و رانندگی» انتخاب میشود. پلیش راهنمایی و رانندگی در انتهای زمین بازی یک خط پایان میکشد و روی آن می ایستد. سایر شرکت کننده ها نیز به ترتیب روی خط آغاز می ایستند. زمانی که پلیش راهنمایی و رانندگی فریاد میزند «چراغ سبز»، شرکت کننده ها باید به سمت خط پایان حرکت کنند. در این هنگام، پلیش راهنمایی و رانندگی با صدای بلند میگوید:« چراغ قرمز». شرکت کننده ها وقتی چراغ قرمز را میشنوند باید بی حرکت در جای خود بمانند. کودکی که به این فرمان گوش نمیدهد به ابتدای خط مسابقه منتقل میشود.
شرکت کننده ای که زودتر به خط پایان برسد، برنده این بازی است و میتواند برای دفعه بعد نقش « پلیس راهنمایی و رانندگی» را ایفا کند.
قصه هایی که دربردارند احساسات مختلف هستند را برای فرزندتان تعریف کنید. اجازه دهید کودک و یا شخصیتی دیگر را با احساسات مختلفی که در قصه دارد تجسم کند. پیشنهاد میکنیم برخی از قصه های خودتنظیمی را به عنوان یک روتین قبل از خواب برای فرزندتان بخوابید. این قصه ها را میتوانید از همین سایت و یا صفحه اینستاگرامی نبوغ خفته پیدا کنید.
بازی مارپله میتواند مقدمه ای عالی برای کودکان کم سن و سال باشد. در این بازی بچه ها فرصتی برای تمرین چگونگی مدیریت هیجانات پیچیده ای که تجربه میکنند پیدا میکنند. این بازی میتواند مقدمه خوبی برای پیروی از قوانین، نوبت گرفتن و روبرو شدن با میزان پایینی از احساسات ناامیدی و ناکامی باشد که در نهایت خودتنظیمی را در کودک تقویت میکند.
خداقوت خیلی فوقالعاده بود
خواهش میکنم. ممنونم بابت ارسال دیدگاهتون
کامل و مفید
سپاس
درود و خداقوت دکتر 🙏🌹
مطالب سایتتون خیلی مفید و عالیه ممنونم ازتون.
بازی هابرای خودتنظیمی خیلی جالب و آموزنده بود برام مرسی.
خوشحالم که تونستیم رضایتتون رو جلب کنیم🌹