سوالات مهم فرزندپروری، به راحتی به والدین کمک می کنند تا به اهداف درست تربیتی خود دست یابند. از آنجایی که شما هم یک والد هستید، بعید نیست که مانند خیلی از والدین به دنبال اهداف تربیتی صحیح باشید. هدف شما از تربیت فرزند یا فرزندانتان چیست؟
شما میتوانید هواپیمای تان را از حالت خودکار خارج کنید.
چیزی که در بیشتر والدین می بینیم، این است که هواپیمای فرزندپروری خود را در حالت خودکار قرار داده اند. همان طور که وقتی یک هواپیما را در حالت خودکار قرار می دهید، مسیر پیش فرض را تا مقصد ادامه می دهد، برخی والدین هواپیمای فرزندپروری شان را در حالت خودکار قرار داده اند. اما در اکثر اوقات این حالت خودکار، آنها را به مقصد و هدف اصلی شان نمی رساند.
هواپیمای آنها به گونه ای تنظیم شده است که اگر بدرفتاری کودک را ببینند، فورا به دنبال خاموش کردن آن رفتار هستند. به همین علت، ممکن است کودک را تهدید کنند، یا شروع به سرزنش کردن، مقایسه کردن، تحقیر کردن، و کتک زدن کنند.
تجربه بالینی و مطالعات ما نشان می دهد که این روش ها اگر چه ممکن است به سرعت بدرفتاریِ خاص کودک را نابود کند، اما این تأثیر، درازمدت نخواهد بود. علاوه بر این، کودکان یاد می گیرند که فقط در مقابل والدین شان این رفتارها را نشان ندهند، یا آنها را وادار به دروغگویی و بهانه تراشی می کند.
اگر می خواهید هواپیمای فرزندپروری خود را از حالت خودکار خارج کنید، ابتدا بهتر است به تفاوت بین دو واژه «نخواستن» و «نتوانستن» فکر کنید و سپس، از 3 سوال معجزه آسا در برابر بدرفتاری کودک استفاده کنید.
خیلی از تنبیه ها و مجازات کودکان عادلانه نیست. به این دلیل که آنها بخاطر چیزی تنبیه می شوند که در «توان» آنها نیست.
تصور کنید در حال گفتگو با خواهرتان هستید و در حین گفتگوی شما، دختر 4 ساله شما مدام وسط حرف تان می پرد. او به شما می چسبد و نق می زند، و شما به او توجهی نمی کنید. سپس، دخترتان عصبی تر شده و در حالی که غر می زند شما را می زند. شما این رفتار او را نادرست می دانید و به همین علت دعوایش می کنید.
اگر پدر یا مادر هستید، این صحنه برای شما ممکن است خیلی آشنا باشد. و به خوبی می دانید که این صحنه بارها و بارها تکرار شده است. با اینکه فرزندتان می داند اگر وسط حرف تان بپرد، غر بزند و شما را بزند، دعوا می شود.
این دختر 4 ساله، مانند هر انسان دیگری حاضر نیست تخریب شود، اما چرا با اینکه عواقب کارش را می داند، باز هم همان کار را تکرار میکند؟ پاسخ ساده است. چون او نمی تواند صبر کند و احساسی که در آن لحظه دارد را تنظیم کند. بنابراین، مساله اصلی «نتوانستن» است، نه «نخواستن».
برای اینکه بتوانید هواپیمای فرزندپروری تان را از حالت خودکار خارج کنید، سعی کنید از این به بعد هر وقت با یک بدرفتاری از جانب فرزندتان مواجه شدید، این سه سوال ( سوالات مهم فرزندپروری) را بپرسید و به آن پاسخ دهید:
علت بدرفتاری را بیابید!
چرا فرزندتان در انجام تکالیف مدرسه اش سهل انگاری می کند؟ ممکن است تکالیف برای او مانند جنگی باشد که هرگز قرار نیست در آن پیروز شود. شاید به تفریحات بیشتری نیاز دارد. شاید مشکلی در انجام تکالیف وجود دارد که برای او به شدت سخت است و باعث می شود احساس بدی نسبت به خود پیدا کند.
اگر فکر میکنید علت بدرفتاری کودکتان، الگوگیری اشتباه است، برای از بین بردن رفتارهای بدی که تقلید میکند لطفا اینجا ضربه بزنید.
فرزندتان نیازمند چه مهارتی است؟
مثلا می توانید «مدیریت صحیح زمان»، «مسئولیت پذیری» و یا «تصمیم گیری برای تقویت دروسی که در آنها ضعیف است» را به او یاد دهید.
راه درست آموزش را بیابید!
وقتی فرزندتان ناراحت، نگران، مضطرب و یا خشمگین است، زمان خوبی برای سخنرانی و آموزش به او نیست. با همدلی و پیوند هیجانی سعی کنید او را آرام کنید. بعد از آن می توانید در زمانی مناسب روی مواردی که در پاسخ به سوال دوم پیدا کردید، کار کنید.
فراموش نکنید که باید در زمان مناسب شروع به آموزش کنید؛ یعنی زمانی که هم شما و هم فرزندتان به لحاظ هیجانی در سطح نرمالی قرار گرفته باشید. اگر یک کدام از شما به شدت ناراحت باشید، این زمان، زمان مناسبی برای آموزش نیست.
می دانیم که در همه شرایط، نمی شود این سه سوال را مطرح کرد و به آنها پاسخ داد. و ما والدینی را نمی شناسیم که همیشه بتوانند این سه سوال را بپرسند و در لحظه بدرفتاری فرزندشان بهترین عملکرد را داشته باشند. اشتباه کردن در هر زمینه ای کاملا طبیعی است. اما سعی کنید تا آنجا که می توانید از این سه سوال استفاده کنید. در این صورت هم می توانید فرزندتان را به خوبی بشناسید و هم می توانید هواپیمای فرزندپروری خود را از حالت خطرناک خودکار خارج کنید.
برای داشتن بسیاری از راهکارهای تربیتی می توانید به کانال تلگرامی نبوغ خفته (دکتر رضا ریحانی) بپیوندید.
شما تنها نیستید. بنابراین، می توانید در این مسیر، از پکیج استثنایی ابروالد ما بیشترین بهره را ببرید.
نویسنده: دکتر رضا ریحانی | درمانگر مجاز آیسفت کانادا